Geride bıraktığımız haftada yurt içinde cari denge ve işsizlik oranı verilerinin yanı sıra tasarruf paketi açıklaması ön plana çıkarken, yurt dışında Almanya, Euro Bölgesi ve ABD’de enflasyon verisi takip edildi.
Almanya’da tüketici fiyat endeksi Nisan ayında aylık %0,5 artarken yıllık enflasyon %2,2 oldu. Euro Bölgesi'nde tüketici fiyat endeksi, Nisan ayında aylık %0,6 arttı. Mart ayında %2,4 olan yıllık enflasyon ise Nisan ayında da %2,4 olarak gerçekleşti. ABD'de tüketici fiyat endeksi Nisan ayında %0,4’lük beklentilerin altında aylık %0,3 artarken Mart ayında %3,5 olan yıllık enflasyon, Nisan ayında %3,4’e geriledi. Enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE, Nisan ayında aylık %0,3 ve yıllık %3,6 artış gösterdi. Küresel piyasalarda hafta genelinde karışık bir seyir izlendi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın düzenlediği ortak basın toplantısı ile duyurulan tasarruf paketi taşıtlar, binalar, kamu istihdamı, idari yapılanmada etkinlik, yurtdışı geçici görevlendirme giderleri, enerji ve atık yönetimi, haberleşme giderlerine odaklandı. Şimşek zorunlu haller dışında yeni kamu yatırım projesi alınmayacağını belirterek üç yıl boyunca taşıt alımı ve kiralanmasının durdurulacağını ifade etti. Kamuda üç yıl boyunca emekli olanlar kadar istihdam sağlanacağı, kamu yatırımlarında da önceliklendirmeye gidilerek fiziki ilerlemesi %75'in üzerinde olan projeleri, deprem riski nedeniyle gerekli olan projeler, deprem sonrası planlanan projeler, tarımsal sulama başta olmak üzere gıda arzını artıran projeler, yeşil projeler ve OSB-demiryolu bağlantı projeleri öncelikli projeler olacağını belirtti. Diğer cari harcamalarda 2024 temsil ve tanıtma ödeneklerinde %25 kesinti yapılacağı, mal ve hizmet alım ödeneklerinde %10'luk kesinti, yatırım ödeneklerinde %15'lik kesinti yapılacağı ifade edildi. Türkiye’de cari denge, Mart'ta 4,54 milyar dolar açık verdi. Yıllıklandırılmış cari açık 31,23 milyar dolara geriledi. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 5.193 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsizlik oranı, 2024 yılının birinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 0,1 puanlık azalış ile %8,7’ye geriledi. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı 0,5 puanlık azalış ile %15,6 oldu. Haftaya pozitif başlamasına rağmen hafta içinde 10.036 seviyesine kadar gerileyen BİST100 Endeksi, bu seviyeden gelen alımlarla yükselişe geçti. Perşembe gününden itibaren alımların ivme kazanmasıyla bugün 10.652,28 ile rekor kıran Endeks, haftayı %4,16 kazançla 10.644 puandan tamamladı. 32,23’lü seviyelerden haftaya başlayan Dolar/TL, hafta içinde 31,05 sınırına kadar gevşerken, Euro/TL 35,20 sınırının üzerine çıktı. Yurt dışı yerleşik yatırımcılar 3-10 Mayıs haftasında, reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 84,7 milyon dolar hisse senedi, 2.832,6 milyon dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS-Kesin Alım) ve 17,6 milyon dolar Özel Sektör Tahvil alımı gerçekleştirdi. Aynı haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 1.192 milyon dolar azalarak 106.769 milyon dolara ve tüzel kişilerin döviz mevduatı 1.994 milyon dolar azalarak 65.860 milyon dolara geriledi. Kur korumalı mevduat (KKM) hesapları 858 milyon dolar azalarak 68.869 milyon dolar (2.196 milyar TL) olarak gerçekleşti. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı 300 sınırının altında kalmaya devam etti.
Uzun vadede ne bekliyoruz
TCMB, 19 Ocak’taki 2023 yılının ilk toplantısında politika faizini değiştirmeyerek %9 seviyesinde tutarken, 23 Şubat toplantısında 50 baz puan indirerek %8,50 seviyesine çekti. 23 Mart, 27 Nisan ve 25 Mayıs tarihli toplantılarında ise politika faizini değiştirmeyerek %8,50 seviyesinde sabit bıraktı. Merkez Bankası, 22 Haziran’da 650 baz puan, 20 Temmuz’da 250 baz puan, 24 Ağustos’ta 750 baz puan, 21 Eylül’de 500, 26 Ekim’de 500, 23 Kasım’da 500 baz puan ve 21 Aralık tarihli toplantısında 250 baz puan artırarak politika faizini %42,50 seviyesine çıkardı. TCMB, 2024 yılının ilk toplantısında politika faizini 250 baz puan artırarak %45,00 seviyesine yükseltirken, 22 Şubat tarihli toplantısında politika faizini değiştirmeyerek %45,00 seviyesinde sabit bıraktı. Merkez Bankası, 21 Mart tarihli toplantısında politika faizini 500 baz puan artırarak %50 seviyesine yükseltti. TCMB, 25 Nisan tarihli toplantısında ise politika faizini değiştirmeyerek %50 seviyesinde sabit bıraktı.
Nisan ayında %3,18 artan TÜFE’nin Mayıs 2024 tarihli TCMB piyasa katılımcıları anketine göre; Mayıs ayında %3,04, Haziran ayında %2,56, 2024 yılı sonunda %43,64 ve 12 ay sonrasında %33,21 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2024 sonunda 38,78 ve 12 ay sonrasında ise 41,80 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2024 sonunda 30,5 milyar dolar, 2025 yılında ise 28,7 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2024 ve 2025’te sırasıyla %3,3 ve %3,7 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda %50,00, 3 ay sonrasında %50,00 ve 12 ay sonrasında ise %37,11 olması beklenmektedir.
Kaynak BMD Araştırma
Hibya Haber Ajansı