Fed ve piyasa ayrışmasında gözler tarım dışı istihdam verisinde

Piyasa katılımcıları her ayın ilk haftası Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı ve Ortalama Saatlik Kazançlar / Gelirler verilerine odaklanır. Dünyanın en önemli ekonomisi ABD'nin gerek çalışan sayısı gerekse çalışma saati ve ücretlerdeki aylık değişimlerini izlediğimiz bu verilerle istihdam ve enflasyon gibi önemli göstergelerin son halini yorumlayabilmek aynı zamanda da ABD Merkez Bankası Fed’in para politikasına yönelik olası aksiyonları tahmin edebilmek adına kritik bir öneme sahiptir. Ayrıca bu haber akışının varlık fiyatı üzerindeki anlık etkileri de finansal piyasalarda işlem gerçekleştirenlerin ana gündemini meşgul ettiği için önemi daha da artmaktadır. Bu sebeple de kritik ABD verilerinin sonuçlarını yakından incelemeliyiz.

Trader(lar), haberlerin sonuçlarının olası etkilerini bilmek ve buna uygun strateji(ler) belirlemek ister. Söz konusu olası fiyatlama davranışı öncesinde de ilgili verilere yönelik tüm detaylara hâkim olması gerekir. Ancak bu destek ile trade performansında pozitif bir değişim izlenebilir. Bu sebeple “Tarım Dışı İstihdam” temalı raporumuzda, ilgili verilere ve geçmiş dönem etkilerine ilişkin tüm detaylara ulaşabilirsiniz.

Tarım sektörü haricinde (Sanayi, Kamu, Hizmet, vb) son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişikliklere Tarım Dışı İstihdam (Nonfarm Payrolls), ABD ekonomisinde geride kalan ay içerisinde, iş aradığı halde iş bulamayan kişilerin, toplam iş gücü içerisindeki oranına İşsizlik Oranı (Unemployment Rate), Tarım sektörü dışında çalışan işçilere ödenen saatlik ücretteki değişimlere ise Ortalama Saatlik Kazançlar (Average Hourly Earnings) adı verilir.

Aynı anda açıklanan bu 3 veri setinden teorik olarak 27 tane olasılık çıkmasına karşın fiyatlama davranışında Tarım Dışı İstihdam popülaritesinin genellikle bir adım önde olduğunu söyleyebiliriz. Tarım Dışı İstihdam verisi yerine Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin fiyatlama alanına girebilmesi içinse, TDİ verisinin beklentiye paralel bir sonuç oluşturması ve Enflasyon dinamiklerinin Fed aksiyonları için tek geçerli konu olarak ağır kazanması gerekliliği göz ardı edilmemelidir.

Yaz Saati 15.30 / Kış Saati 16.30’da açıklanan bu veriler içerisinde Tarım Dışı İstihdam verisinin anlık fiyatlama davranışı için ilk etapta bakılan bir haber olduğunu yukarıda izah etmiştik. Bu düşüncemizin birinci sebebi 2013 yılından günümüze kadar elde etmiş olduğumuz istatistiklerde veri açıklandığı an TDİ verisi sonucunun fiyatlama mekanizmasına yansıyor oluşudur. İkinci sebebi ise ABD Merkez Bankası Fed’in para politikasında Enflasyon ve İstihdam piyasasını yakından takip ettiği ve buna ilişkin aldığı aksiyonlardır. Özellikle enflasyonun yeni dönemdeki tavrı ABD Merkez Bankasının faiz indirim konusunda ne kadar istekli / değil, piyasalarla arasındaki ayrışma ne kadar daha devam edecek sorusunun cevabında istihdam piyasası kritik bir önem arz etmektedir. Bu açıdan Tarım Dışı İstihdam verisi geçmişte olduğu gibi günümüzde de popülaritesini korumaktadır.

Cuma günü ABD’den gelecek kritik verilere ilişkin piyasa beklentilerine Bloomberg kaynak olarak göstereceğimiz yukarıdaki tablodan ulaşabilirsiniz. Bu rakamların veri sonuçlanana kadarki süreç içerisinde revize edilebileceği hususu göz ardı edilmemelidir. Bu sebeple de en güncel rakamlara veri açıklanmadan önceki “GCM Yatırım Yurt Dışı Piyasalar Forex Bülteni” vasıtasıyla ulaşabilirsiniz.

Katılımcılar Tarım Dışı İstihdam İçin Nasıl Bir Beklenti İçerisinde?

Tarım Dışı İstihdam verisine yönelik 240K medyan beklentinin oluşması yönünde 67 ekonomist / analist tahminde bulundu. Burada en yüksek tahmin 280K, en düşük tahmin 150K, piyasa beklentisi ise medyan 240K olarak kaydedilmiştir. Tarım Dışı İstihdam verisinde 150K altında ya da 280K üzerinde gelebilecek herhangi bir sonuç piyasalar için sürpriz olacağından fiyat etkisi de o derece sert olması beklenir. Tahminlerini paylaşanlar arasında başarılı olan ilk 8 sıranın genel ortalaması 238K olmakla birlikte en yüksek ve en düşük tahmin başarılı ilk 8 içerisinde değildir.  İlk 8 ortalamasının medyan beklentiye neredeyse paralel olması ile birlikte 240K üzerindeki sonuçların olumlu, psikolojik 200K altındaki sonuçların ise olumsuz olarak fiyatlama alanına girmesi beklenebilir. Buradaki temel konu sonuç 200 – 240 arasında gelirse ne olabilir şeklindedir. (1)Ücretlerdeki artış hızına piyasanın yüklediği anlam, (2) son süreçte enflasyondaki katılık sebebiyle ötelenen faiz indirimleri piyasaların bu verilerle birlikte faiz indirimi zamanlamasına yükleyeceği anlamı değiştirebileceğinden fiyatlama davranışı üzerinde belirleyici olabilir.

ABD Merkez Bankası Fed, Veri Sonuçlarına Göre Kararını Değiştirir Mi?

ABD Merkez Bankası Fed, enflasyon ile mücadele konusunda bugüne kadar atmış olduğu adımlar ve sağladığı iletişim politikası ile sürece yönelik ciddiyetini net bir şekilde ortaya koymuştur. Ayrıca FOMC üyelerinin resmi toplantılar dışındaki zamanlarda verdiği mesajlar da bankanın bu karmaşık süreci kontrol altına alma stratejisi ile desteklenmektedir. Ancak piyasalar yılın başından bu yana Fed ile ayrışmaktadır. Zira yılın başında piyasalar 6 faiz indirim beklerken Fed 3 faiz indirimi düşüncesini paylaşmıştı. Bugün geldiğimiz noktada piyasalar 1 adet faiz indirimi düşüncesini savunurken Fed Mart toplantısında 3 faiz indiriminde sabit kalmıştı. Son gelen göstergeler piyasalarda olduğu gibi Fed üzerinde de baskı oluştururken resmi olarak 3 faiz indirimi ne kadar revize edilecek hususunda Haziran toplantısını takip edeceğiz. Bu süreçte gerek Fed gerekse piyasa oyuncuları Enflasyon, Büyüme, İstihdam, Konut İstatistikleri, Perakende Satışlar, PMI gibi önem derecesi yüksek verilerin sonuçlarını her daim radarında tutmaktadır. Ancak burada Fed ile Traderlar ayrışmaya devam edecektir çünkü Fed herhangi bir ayda açıklanan verilerin sonuçlarına göre karar mekanizmasını değiştirmez. Banka, makro-ekonomik gelişmeleri bir bütün olarak ele alır ve buna göre para politikasını şekillendirir. O halde sadece bu verilere bakarak Haziran toplantısındaki stratejisini değiştirme konusunda banka istekli bir duruş sergilemeyebilir. Ancak burada Fed kaynaklı karar mekanizması ile Fed’e ilişkin spekülatif fiyatlama davranışı arasındaki fark bu tür verilerin anlık sonuçları içerisinde ayrışmaktadır.

Vadeli tahminlere göre 12 Haziran 2024 tarihinde bankanın %5,25 - %5,50 olan federal fon hedef oranında bir değişime gitmesi beklenmemektedir. Ancak son gelen enflasyon verileri ardından Fed, ECB gibi önemli merkez bankaların gelecek dönem beklentilerinde önemli değişimler izleniyor. Tabloya göre Fed için ilk faiz indirim zamanı yüzde 55 ihtimalle 2024 Eylül toplantısındadır. Tarım Dışı İstihdam, Ortalama Saatlik Kazançlar ve İşsizlik Oranı verilerinin sonuçları tam da bu süreçte Fed faiz indirimi için düşünülen zamanlar rasyonel mi sorusunun cevabı için önem arz edecektir. Bu doğrultuda mevcut veriler ne gelirse gelsin Haziran toplantısı için bir değişim izlenmeyecektir.  18 Eylül toplantısına kadar da İstihdam, Enflasyon, PCE Enflasyon, Büyüme verileri ile Haziran ayı Fed Ekonomik Projeksiyonlar Eylül ayı toplantısını yorumlamak adına aşama aşama takip edilmelidir. Bu sebeple de bu ayki verinin teorik sonucu önemli olmakla birlikte uygulamada olası etki üzerinde soru işaretlerini beraberinde getirebilir.

Fiyatlama reaksiyonuna dönecek olursak Haziran ayı faiz sabit bırakma ihtimali yüzde 91 ve Eylül ayı faiz indirim ihtimali %55 oranındadır. Burada ana odaklanacağımız konu verinin sonucunun Eylül ayı faiz indirimini destekleyip desteklememesidir.

Beklenti üzerindeki Tarım Dışı İstihdam özellikle de Ortalama Saatlik Kazançlar verileri piyasanın sevmeyeceği bir sonuç olarak Eylül ayındaki faiz indirim oranındaki düşüşleri hızlandırabileceğinden (Dolar Endeksi ve ABD Tahvil Faiz Oranlarında pozitif, EURUSD, Ons Altın ve SP500 gibi benchmark göstergelerde negatif seyri destekleyebilir.

Beklenti altındaki Tarım Dışı İstihdam özellikle de Ortalama Saatlik Kazançlar verileriyse piyasanın seveceği bir sonuç olarak Eylül ayındaki faiz indirim oranında güçlenme sağlayacağı için Dolar Endeksi ve ABD Tahvil Faiz Oranlarında negatif, EURUSD, Ons Altın ve SP500 gibi benchmark göstergelerde pozitif bir seyir izlenebili.

Ancak unutulmamalıdır ki Eylül toplantısına kadar çok fazla veri seti ve 1 adet daha Fed toplantısı göreceğiz. Bu sebeple de şimdiden piyasalar mevcut veri sonuçlarını keskin bir şekilde fiyatlama arzusu içerisinde olmak istemeyebilir. Çok keskin sonuçlar ancak beklentileri ve doğal olarak fiyatlama davranışlarında sert bir değişim oluşturur.

Bu arada 3 Mayıs Tarım Dışı İstihdam sonrasında gözlerin 15 Mayıs ABD TÜFE ve 31 Mayıs ABD PCE Enflasyon verisinde olduğu göz ardı edilmemelidir. Özellikle piyasalarda Fed faiz indirimini daha fazla öteleyecek belki de hiç yapmayacak korkusu TÜFE özellikle de PCE verisi ile desteklenecek mi sorusunun cevabı tıpkı şu anda odaklandığımız Tarım Dışı İstihdam ve Ortalama Saatlik Kazançlar / Gelirler kadar önemlidir.

Raporumuzu İnceledikten Sonra Canlı Yayınımızı Kaçırmayınız!

Kritik ABD verilerinin nasıl yorumlanması ve olası etkilerine yönelik hazırlanan raporumuza ek olarak veri açıklanmadan 15 dakika önce piyasa katılımcıları ile buluşarak hem mevcut süreci yorumluyor hem de EURUSD, SP500 ve ONS ALTIN gibi önemli referans varlıklar üzerindeki olası etkilerle birlikte kısa vadeli teknik görünümü değerlendiriyoruz. Böylelikle kritik bir makro gündemi daha hem medya hem de yazılı formattaki çalışmalarımız ile yoğun bir tempoda ve eğitici şekilde tamamlamış olacağız. YouTube canlı yayın programına yönelik kayıt ve katılım bilgisi için https://www.gcmyatirim.com.tr/egitim/canli-yayinlar/ adresini ziyaret edebilirsiniz.

Veri Sonuçlarına Yönelik Başarılı Yorumlar Yapabilmek İçin, Geçmiş Dönemdeki Etkilerin Bilinmesi Önemlidir!

Kritik ABD verilerinin varlık fiyatları üzerindeki olası etkilerini doğru yorumlayabilmek, stratejilerin başarıya dönüşebilmesi adına önemlidir. Bu sebeple de yorumlama yeteneğinizi geliştirebilmek için geçmiş dönemlerde nasıl reaksiyon verdiğinin bilinmesi önemlidir. Ancak bu bilgi, yeni dönemdeki beklentilerde kesin başarıya ulaştırır psikolojisini oluşturmamalıdır. Çünkü günler / haftalar / aylar hatta yıllar içerisinde ülkelerin makro – ekonomik dinamikleri ve piyasa beklentileri farklılaşabiliyor. Bu sebeple de her ay aynı etkiyi beklemek doğru olmayacaktır. Geçmiş dönem çalışmaları, yatırımcıların bu veri ile birlikte olası hareket akışını daha başarılı bir şekilde yorumlayabilmek adına pratik bilgiler olarak düşünülmelidir.

5 Nisan 2024 tarihinde yani bir önceki ay açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD ve Ons Altın ilk dakika fiyatlama davranışında önemli bir düşüş izlemekteyiz. Ancak bu düşüş ikinci dakikadan itibaren hacimsel anlamda sınırlanmakta ve diğer dakikalar itibariyle de davranışı biçimini değiştirmektedir. Bu süreç, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana endeksli değişimlerin önemini artırmaktadır. Bu nedenle veriye hızlı bir şekilde ulaşmak ve ilgili veriyi doğru bir şekilde yorumlamak kritik bir önem taşımaktadır. “GCM Forex / Viop / Borsa Yatırımcıları”, verilerin sonucuna ilişkin GCM MT4 / GCM MT5 platformları içerisinde yer alan ve anlık olarak veri akışının geçtiği “Haberler” bölümünden yararlanabilir.

5 Mayıs 2023 tarihinde yani bir önceki yılın aynı ayında açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD ilk fiyatlama davranışında önemli bir düşüş izlemekteyiz. Ancak bu düşüş ikinci dakikadan itibaren hacimsel anlamda sınırlanmakta hatta davranışı biçimini değiştirmektedir. Bu süreç, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana endeksli değişimlerin önemini artırmaktadır. Bu nedenle veriye hızlı bir şekilde ulaşmak ve ilgili veriyi doğru bir şekilde yorumlamak kritik bir önem taşımaktadır. “GCM Forex / Viop / Borsa Yatırımcıları”, verilerin sonucuna ilişkin GCM MT4 / GCM MT5 platformları içerisinde yer alan ve anlık olarak veri akışının geçtiği “Haberler” bölümünden yararlanabilir.

Önemli Finansal Varlıklar Bu Verilerden Nasıl Etkilenir!

Yukarıda gerek 1 ay gerekse 1 yıl öncesine ilişkin verilerin EURUSD ve ONS ALTIN 1 dakikalık grafik üzerindeki etkisine değindik. Peki, dünyanın en fazla işlem gören EURUSD paritesi, kritik ABD verilerine göre nasıl bir performans oluşturabilir. Bu sorunun cevabı için 2013 Ocak'tan itibaren ilgili haberlerin sonuçlarının parite üzerindeki 5, 15 ve 30 dakikalık zaman dilimlerinde kaç pip hareket ettiğini aşağıdaki tablolardan görebilirsiniz.

136 tane veri (12 yıl + 4 ay) sonucunun EURUSD paritesi üzerindeki etkisini incelediğimizde 5 dakika içerisinde ortalama 44 pip, 15 dakika içerisinde ortalama 50 pip ve 30 dakika içerisinde ortalama 54 pip hareket ettiğini, 5 ile 30 dakika arasındaki ortalama değerler incelendiğinde önemli bir pip farkının olmadığını ve bu nedenle de özellikle istihdam verilerinin ilk 5 dakika üzerindeki olası etkisinin çok daha önemli olduğunu söyleyebiliriz. Tablo içerisinde yeşil renkli olanlar genel ortalamanın üzerindeki performans, kırmızı renkli olanlar ise genel ortalamanın altındaki performans olarak dikkate alınabilir. 2024 yılının ilk dört ayını geride bıraktık. Fiyat etkisine baktığımızda genel ortalamaya paralel hatta üzerinde bir seyir izlemektedir. Bu tutum ABD Merkez Bankası Fed politikasının makro gelişmelerle dizayn edildiğini ve mevcut aksiyonlara yakın olması sebebiyle traderların daha fazla anlam yüklediği şeklinde okunabilir. Bu sebeple de yılın kalan bölümlerindeki veri sonuçları kendi iç dinamiklerinde ayrı ayrı öneme sahiptir.

İlk 5 dakikanın öneminden bahsediyoruz ancak bu düşünce 5 dakikanın sonuna kadar ilgili etkinin devam ettiği anlamına gelmemelidir. Bu konu ile alakalı en net bilgi hiç şüphesiz ki bir ay ve bir yıl önce vurgusu ile paylaştığımızı EURUSD ve ONS ALTIN 1 dakikalık grafiktir. Burada ilk iki dakikada hareket alanının genel itibariyle yoğunlukta olduğu zaman dilimi olarak söyleyebiliriz.

Bu istatistik DOLAR ENDEKSİ (#DOLLAR_IND), GBPUSD, USDJPY, DAX40, USDTRY, EURTRY, HAM PETROL (CRUDE OIL) ve BRENT PETROL (BRENT OIL) gibi finansal varlıklarda da benzer özellikler taşımakla birlikte süreyi daha da uzattığımızda etki nasıl şekilleniyor görebilmek adına SP500, TESLA ve BRENT PETROL üzerinden örneklendirmeye devam edelim.

Tarım Dışı İstihdam verisi açıklanması ardından SP500 fiyatının ilk 30 dakikalık performansının son 1 yıllık görüntüsü yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren hareket alanı oluşmaya başlarken bu hareketin ilk 5 dakikaya kadar sert, kalan zamanlarda ise belirli dalgalanmalarla yatay bir seyir oluşturduğunu izleyebilmekteyiz. Fed ile piyasa arasındaki faiz ayrışmasının keskin olduğu zamanlarda etki 15 dakikaya kadar çıktığını daha önceki raporlarımızda görmüştük. Şimdi Fed ile piyasa arasındaki ayrışmanın oldukça terse döndüğü, piyasa oyuncularının faiz indirimi konusunda ürktüğü bir ortamda benchmark gösterge daha kısa zamanlı bir etki sunmaktadır.

Tarım Dışı İstihdam verisi açıklanması ardından Tesla fiyatının ilk 30 dakikalık performansının son 1 yıllık görüntüsü yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren hareket alanı oluşmaya başlarken bu hareketin ilk 10 dakikaya yaklaştığını izleyebilmekteyiz. Bu tutum benchmark gösterge SP500 ile zamansal olarak ayrıştığı anlamına gelmektedir.

Tarım Dışı İstihdam verisi açıklanması ardından BRENT PETROL fiyatının ilk 30 dakikalık performansının son 1 yıllık görüntüsü yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren hareket alanı oluşmaya başlarken bu hareketin EURUSD ve Ons Altın’daki gibi ilk 5 dakikanın etkili olabildiğini izleyebilmekteyiz. Bu tutum her varlığın kendi iç dinamiklerinde farklı bir etki yarattığını görmemize olanak tanımaktadır.

Kritik ABD verilerine (Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı ve Ortalama Saatlik Kazançlar / Gelirler) yönelik gerek teorik gerekse uygulamalı çalışmalarımıza burada son vermekle birlikte youtube canlı yayın programımızda çalışmalarımızın en güncel haliyle devam edeceğini hatırlatmak isteriz. Bu açıdan hem mevcut kritik gündem maddelerine yönelik bilgilerin pekişmesi / güncellenmesi hem de bu tür zamanlarda trader psikolojisi olarak nelere dikkat edilmelidir hususunu tecrübe etmek adına canlı yayınımıza sizleri bekliyoruz.

Kaynak GCM Yatırım / Kudret Ayyıldır