ABD'nin Filipinler'e verdiği rol: ″Çin'e karşı provokasyon″

Güney Çin Denizi son günlerde yine gergin. Filipinler’e ait iki sivil gemi ve 3 sahil güvenlik gemisi Çin hükümetinden izin almadan Çin’in Nansha Adaları’nda bulunan Ren’ai Resifi’nin yakın sularına girdi ve tehlikeli bir şekilde Çin’in sahil güvenlik gemilerine ve balıkçı teknelerine çarptı. Filipinler tarafı bunula yetinmeyerek, Çin’i provokasyon yapmakla suçladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı vakit kaybetmeksizin olaya müdahil olarak Çin'i suçlayan bir bildiri yayımladı ve Filipinler tarafının ihlalini ve provokasyonunu savunmak amacıyla ABD-Filipinler Ortak Savunma Anlaşması'nı ileri sürdü.

Çin Sahil Güvenlik İdaresi’nin yayınladığı video görüntüleri önceki gün Filipinlere ait gemilerin Çin tarafının sert uyarılarını görmezden gelerek Çin gemilerine tehlikeli bir şekilde yaklaştığını ve bunun sonucunda bir çarpışmanın meydana geldiğini, Çin sahil güvenlik gemilerinin ise Filipinlerin gemilerine gereken müdahalede bulunduğunu gösteriyor.

Ren’ai Resifi'nin egemenliği konusunda, uluslararası toplum uzun zamandır bir fikir birliğine vardı: Ren’ai Resifi Çin’in Nansha Adaları’nın bir parçası ve Çin topraklarına aittir. 24 yıl önce Filipinler’in bir askeri gemisi Ren’ai Resifi’nde yasadışı olarak “karaya oturarak” Çin’in toprak bütünlüğünü ciddi şekilde ihlal etmişti. Çin azami itidal ve sabırla birçok kanaldan Filipinler tarafıyla yoğun temaslarda bulunarak, yasadışı olarak karaya oturan askeri gemiye inşaat malzemeleri göndermemesini ve o gemiyi bölgeden çıkarmasını talep etti. Geçen uzun bir zaman diliminde Çin ve Filipinler arasında yürütülen temaslarla Ren’ai Resifi krizi kontrol altına alındı.

Ancak bu yıl Filipinler Güney Çin Denizi’nde sık sık provakatif eylemlerde bulunarak kasıtlı olaylar yaratmanın yanı sıra dezenformasyon yayarak, uluslararası kamuoyunda kendisini mağdur gibi göstermeye ve dış dünyayı Çin'in küçük ülkelere zorbalık yaptığı konusunda yanıltmaya çalışıyor.

Elbette bütün bu girişimlerin yönetmeni ABD’dir. Tamamen bir Çin’i çevreleme girişimi olan Hint-Pasifik stratejisi kapsamında bazı Güneydoğu Asya ülkeleri de bu amaca alet ediliyor.

ASEAN ülkeleri arasında, Filipinler ile ABD arasında çok özel bir ilişki mevcut. Çünkü Filipinler tarihte ABD’nin bir kolonisiydi. ABD’nin Filipinler’in diplomatik ve güvenlik politikası üzerindeki etkileri bugün bile hala büyük. Haziran 2022’de Filipinler’de iktidara gelen yeni yönetim Washington’la daha da yakın bağlar kurdu.

Bu yılın şubat ayında Filipinler, dört askeri üssün kullanımını ABD ordusuna açtı. Nisan ayında ABD ve Filipinler şimdiye kadar en büyük çaplı askeri tatbikatı düzenledi. Temmuz ayında iki ülke, anlaşmazlıkları kışkırtmak amacıyla Güney Çin Denizi Tahkim Kararı’nın yedinci yıldönümü hakkında abartılı haberler yaptı. ABD, Filipinler'i Güney Çin Denizi meselesinde Çin'in egemenliğine meydan okuyan bir "öncü" olarak konumlandırmak istiyor.

Ren’ai Resifi sorunu, Çin ile Filipinler arasındaki bir meseledir. Konuyla hiçbir alakası olmayan bir ülke olarak ABD’nin bu sürece müdahale hakkı yoktur. Filipinler, bir an önce ABD'ye yaslanma hayalinden vazgeçerek kışkırtıcı hamlelerine son vermelidir.